Ευρήματα παρουσιάστηκαν σε UEG Εβδομάδα 2016 στη Βιέννη, – μια συνάντηση που διοργανώθηκε από την United European Gastroenterology για τους ειδικούς να ανακοινώσουν τις τελευταίες έρευνες στο πεπτικό σύστημα και ασθένειες του ήπατος.

Παρά το γεγονός ότι το σιτάρι προστέθηκε για την ανθρώπινη διατροφή περίπου 12.000 χρόνια πριν, έχει γίνει μια συμαντηκη πηγή διατροφικών ινών και χρησιμοποιείται ευρέως στα επεξεργασμένα τρόφιμα. Μία ομάδα πρωτεϊνών που βρέθηκαν σε σιτάρι – αναστολείς αμυλάσης-θρυψίνη (ATIS) – έχει αποδειχθεί ότι προκαλούν ανοσοποιητική αντίδραση στο έντερο που μπορεί να εξαπλωθεί σε άλλους ιστούς του σώματος.

ATIS είναι φυτικής προέλευσης πρωτεΐνες που αναστέλλουν ένζυμα των κοινά παράσιτα – όπως mealworms και mealybugs – στο σιτάρι. ATIS έχουν επίσης ένα σημαντικό ρόλο στις μεταβολικές διεργασίες που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των σπόρων.

ATIS αποτελούν μόνο ένα μικρό ποσό από πρωτεΐνες σιταριού – περίπου 4 % –  στην ανοσολογική απάντηση αλλα επηρεάζουν  σημαντικά τις λεμφαδένες, τα νεφρά, τη σπλήνα, και τον εγκέφαλο σε ορισμένους ανθρώπους, προκαλώντας φλεγμονή. ATIS έχουν επίσης κατηγορηθεί οτι επιδεινώνουν τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, σκλήρυνση κατά πλάκας (MS), άσθμα, λύκος και μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος, καθώς και φλεγμονώδη νόσο του εντέρου.

Μερικά άτομα εμφανίζουν συμπτώματα στο στομάχι όταν τρώτε τροφές με συστατικά που περιέχουν γλουτένη – όπως το σιτάρι, το κριθάρι και η σίκαλη – ακόμη και αν δεν έχουν κοιλιοκάκη αλλα έχουν σπαστική εντεροκολίτιδα είναι μια λειτουργική διαταραχή του εντέρου που χαρακτηρίζεται από χρόνιο κοιλιακό άλγος, κοιλιακή δυσφορία, κοιλιακή διάταση (φούσκωμα) και αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου απουσία κάποιας οργανικής νόσου. Σε κάποιες περιπτώσεις τα συμπτώματα υφίενται μετά την κένωση. Μπορεί να εμφανισθεί υπό τη μορφή διάρροιας ή δυσκοιλιότητας ένα αίσθημα ατελούς κένωσης, φούσκωμα ή μετεωρισμός

Αλλη κατάσταση είναι η ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ είναι αυτοάνοση νόσημα που χαρακτηρίζεται από μια δυσανεξία στη γλουτένη –

Τι είναι όμως η γλουτένη που προκαλεί τόσο σοβαρά προβλήματα σε αυτούς τους ασθενείς;
Η γλουτένη είναι μια φυσική ουσία που βρίσκεται στο σιτάρι, στη σίκαλη, στο κριθάρι και στη βρώμη που οδηγεί με άμεσο τρόπο στην καταστροφή του βλεννογόνου του εντέρου, και κατά συνέπεια δυσχεραίνει την ολοκλήρωση της σωστής πέψης και της απορρόφησης των θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό. Πρόκειται για μια πρωτεΐνη που αποτελεί τοξικό παράγοντα και συνίσταται κυρίως από γλουταμίνες και προλαμίνες, που σχετίζονται με τη νόσο.
Στο σιτάρι οι προλαμίνες ονομάζονται γλιαδίνες, που μπορεί να προκαλέσουν τη φλεγμονή στα εντερικά κύτταρα. Σε άλλα δημητριακά υπάρχουν διαφορετικά πρωτεϊνικά τμήματα: στη σίκαλη-σεκελίνες και στο κριθάρι χορδεΐνες.
Η κοιλιοκάκη ή δυσανεξία στη γλουτένη δεν είναι κάποιου είδους τροφική δυσανεξία ή αλλεργία, αλλά αποτελεί ένα αυτοάνοσο νόσημα, που σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού αντιδρά στη γλουτένη, επιτιθέμενο στους ίδιους του τους ιστούς.

Τι συμβαίνει λοιπόν στην κοιλιοκάκη;
Στην κοιλιοκάκη, η κατανάλωση γλουτένης προκαλεί βλάβες στο τοίχωμα του λεπτού εντέρου και είναι πιθανόν να επιδράσει αρνητικά και σε άλλα μέρη του σώματος. ουσιαστικά έχει ως αποτέλεσμα τη δυσαπορρόφηση της τροφής και τον χρόνιο υποσιτισμό, λόγω της ανεπαρκούς πρόσληψης των διαιτητικών θερμίδων και των απαραίτητων θρεπτικών ουσιών, όπως είναι οι απαραίτητες πρωτεΐνες, κάποιες βιταμίνες και συγκεκριμένα ανόργανα στοιχεία. Λόγω των συμπτωμάτων αυτών η κοιλιοκάκη στις περισσότερες των περιπτώσεων συνοδεύεται με απώλεια βάρους στους ενήλικες, σημαντικά προβλήματα ανάπτυξης στα παιδιά, αναιμία και σε κάποιες περιπτώσεις σε ασθένειες των οστών, δερματίτιδες, διαβήτη τύπου Ι και σε στειρότητα.

Η σωστή διατροφή-ελέυθερη γλουτένης είναι το μόνο φάρμακο
Η σωστή διατροφή και μια καθημερινή δίαιτα ελεύθερη γλουτένης, είναι πολύ σημαντικά και καθοριστικά στοιχεία ώστε ο βλεννογόνος του εντέρου να επανέλθει στη φυσιολογική του λειτουργία. Η αποφυγή τροφίμων όπως είναι το ψωμί, τα δημητριακά πρωινού, τα ζυμαρικά, προϊόντα με αλεύρι όπως ζύμες και πίτσες, μπισκότα, κρουασάν και κέικ, η κατανάλωση ειδικών προϊόντων ελεύθερων γλουτένης και η ασφαλής κατανάλωση ρυζιού, πατάτας και καλαμποκιού, που δεν περιέχουν γλουτένη είναι ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί μια φυσιολογική θρεπτική πρόσληψη για τα άτομα με κοιλιοκάκη. Επίσης για τα άτομα με κοιλιοκάκη είναι πολύ σημαντικό να αποφεύγουν την επιμόλυνση των τροφίμων τους από τα άλλα-συμβατικά τρόφιμα με γλουτένη-είτε στο σπίτι, είτε στο φαγητό έξω από το σπίτι, λόγω κυρίως κακών χειρισμών και της μη τήρησης κάποιων βασικών κανόνων αποφυγής επιμόλυνσης (π.χ. μαχαιροπήρουνα μέσα στην ψωμιέρα, χρήση κοινών επιφανειών κοπής τροφίμων και άλλα).

Διατροφικά στοιχεία που ίσως χρειαστεί να δοθούν συμπληρωματικά σε άτομα με κοιλιοκάκη είναι:
1. Απαραίτητα λιπαρά οξέα και κυρίως ω3 λιπαρών οξέων τα οποία μειώνουν την ένταση της φλεγμονής.
2. Σίδηρος σε περιπτώσεις αναιμίας
3. Βιταμίνη D : γενικά ασθενείς με παθήσεις που χαρακτηρίζονται από δυσαπορρόφηση κινδυνεύουν από έλλειψη βιταμίνης D.
4. Βιταμίνη K
5. Ασβέστιο και Μαγνήσιο
6. Φολικό οξύ και βιταμίνες του συμπλέγματος Β (Β12, Β6, Β12) και Νιασίνη